Periode vanaf de oprichting op 28 mei 2023 tot 31 december 2024

Voorgeschiedenis

Op 28 mei 2023 is de Stichting Omgevingsbelangen Winterswijk (SOBW) opgericht door Anton Reuvekamp, voorzitter, Willem Hulscher, secretaris, en Carl Drees, penningmeester. De oprichting kwam voort uit de Belangengroep Omwonenden en Omgeving Steengroeve (BOOS).

BOOS was ontstaan als kritische reactie op het plan van de Stichting Terra Temporalis (TT) om een monumentaal en kostbaar ‘Bezoekerscentrum’ (feitelijk een museum) te bouwen bij de Steengroeve. Dat centrum zou voorzien in museale faciliteiten voor 25.000 toeristen, die er een internationale wetenschappelijke wereld van geologen en paleontologen zouden ontmoeten. Bovendien zou dat museum Horeca faciliteiten hebben en dienen als ‘slechtweervoorziening’ voor toeristen. Het plan van TT was in 2019 door de Gemeente Winterswijk gehonoreerd met een subsidie van ruim 1 miljoen euro.

Terra Temporalis heeft op 12 februari 2020 de omwonenden van de Steengroeve uitgenodigd voor een ‘schetsschuitoverleg’ in gebouw Emma in Ratum. Het is een tumultueuze bijeenkomt geworden met veel bezoekers, die hun bezwaren tegen het plan van TT uitten. Zij zagen het plan als een bedreiging van de natuurwaarden van het steengroeve gebied met de Willink Weust en het karakteristieke landschap.

Op die avond is het email platform BOOS ontstaan. Meer dan 200  sympathisanten uit heel Winterswijk sloten zich aan, omdat men zich realiseerde dat het belang van de gemeente Winterswijk als geheel in het geding was.

BOOS stelde voor het beoogde museum in het dorp te bouwen, waardoor – in het belang van de Winterswijkse economie en werkgelegenheid – toeristen wel hun weg naar Winterswijk en de Steengroeve zouden vinden, maar zonder massaal inbreuk te maken op de karakteristieken van het fraaie buirengebied en de bijzondere natuurwaarden aldaar. Dit alternatief was voor TT onbespreekbaar.

Omdat TT categorisch weigerde te spreken over de locatie van hun museum, heeft BOOS getracht met het gemeentebestuur in gesprek te komen over een museum, maar zonder succes, omdat keer op keer BOOS naar TT werd verwezen. Daarom heeft BOOS op 26 januari 2023 namens 1291 ondertekenaars een petitie aangeboden aan de gemeenteraad met het verzoek te kiezen voor een museum dat in het dorp wordt gevestigd. De petitie heeft niet tot een reactie van de gemeenteraad geleid. Daarop is door enkele BOOS activisten besloten tot de oprichting van de Stichting Omgevingsbelangen Winterswijk.

De Stichting wil zich niet beperken tot het steengroevegebied, omdat de bescherming van het landschap ook op andere plaatsen in het buitengebied speelt. Gerefereerd werd aan de kleiput affaire, de Hilgelo plannen, en de grootschalige bungalowparken en zonneparken van investeringsmaatschappijen. Door dit soort ontwikkelingen dreigt sluipenderwijs het fraaie Winterswijkse landschap te worden geslachtofferd.

Bestuurszaken

De SOBW is opgericht per notariële acte op 28 mei 2023 en is bij de Kamer van Koophandel ingeschreven onder nummer 90202228 en is ingeschreven in de UBO registratie. Een bankrekening is geopend bij de ING.De Belastingdienst heeft op 12 oktober 2023 een aanvraag van SOBW voor de status van ANBI in behandeling genomen en vervolgens goedgekeurd. De SOBW heeft en domeinnaam verkregen bij STRATO webhosting en een website gemaakt. De website van SOBW is: https://buitengebiedwinterswijk.nl/In 2024 hebben 46 personen zich opgegeven als donateur van SOBW met een minimum donatie van 10 €.Ben Westerveld is op 20 december 2024 toegetreden als algemeen bestuurslid van SOBW.In 2023 heeft het bestuur 5 maal vergaderd en in 2024 10 maal.

Activiteiten

tussen haakjes worden jaar, maand en dag van de betreffende activiteit vermeld

t.a.v Gemeente, steengroevetheater en – museum

*De SOBW hecht aan haar zelfstandigheid als stichting. Vanuit die positie voelt zij zich vrij om, waar nodig, zich kritisch op te stellen tegenover de gemeente en andere instanties. Al snel na de oprichting van de SOBW bleek daarvoor een aanleiding te zijn. De evenementennota die de gemeente vaststelde (23-06-06), bevat 2 artikelen over buitenevenementen. Daarin wordt bepaald dat het evenement dient plaats te vinden in overeenstemming met de wet natuurbescherming. Dat vereist een ecologische onderzoek en een ontheffing van de Provincie. Echter, voor het steengroevetheater is geen natuurontheffing verkregen. De SOBW heeft de gemeente daarop gewezen (23-06-22) en geadviseerd in de komende jaren ‘de koninklijke weg’ te bewandelen en niet de  geitenpaadjes. Van ambtelijke zijde is geantwoord (23-07-26) dat de verantwoordelijkheid lag bij De Stichting Steengroeve Theater.

*Brief aan directeur steengroevetheater (23-10-09): aandacht voor enkele punten uit het Arcadis rapport Natuurdoelanalyse Willinks Weust van 26 mei 2023.

Brief aan directeur steengroevetheater 24-03-02: gemeente koppelt stikstof uitstoot van theater en -museum.

*De rapportage van de wethouder financiën (23-06-15) bevatte een Overzicht doorschuifposten onder Toezeggingen en Afspraken. De SOBW heeft er op gewezen dat daarmee de subsidie aan TT voor voorbereiding steengroevemuseum met 26.000 euro wordt overschreden. De wethouder antwoordde dat dit kwam doordat de termijn met twee jaar was verlengd tot 1 mei 2025 en dat het bedrag bedoeld was ter dekking van de kosten van de gemeente voor dit project.

*Een Voorontwerpbestemmingsplan Steengroevemuseum, is door de gemeente ter inzage gelegd op 23-07-26. SOBW achtte dit Voorontwerp veel te zwak om een zienswijze in te dienen. Wel hebben de penningmeester, een adviseur en de secretaris (23-09-04) een gesprek gehad met wethouder Wassink. Daarbij is gewezen op de vele omissies in het Voorontwerp: allerlei bijlagen ontbreken en de passages over de natuur zijn onvolledig en inconsistent. De wethouder is gewezen op het gevaar van een te grote recreatiedruk op het steengroevegebied, waarvoor BOOS reeds twee jaar geleden de toenmalige wethouder heeft gewaarschuwd (21-05-27) en waarvoor het Bureau Arcadis (23-05-26) waarschuwt in een rapport aan de Provincie Gelderland.

Het bestuur van de SOBW heeft in een kennismakingsgesprek met wethouder Fleuren (24-01-11) informatief gesproken over de gemeentelijke plannen voor een steengroevemuseum.

*Het Ontwerpbestemmingsplan steengroevemuseum is nog net voor de in werking treding van de nieuwe omgevingswet ter inzage gelegd door de gemeente (23-12-28). De SOBW heeft met hulp van haar adviseurs mede namens 60 personen op dit plan een visie van 13 pagina’s ingediend (24-01-29).

De belangrijkste punten daaruit zijn de volgende.

– onuitvoerbaarheid bouw van het museum wegens te beperkte fysieke ruimte,

– ontbreken van exploitatieplan voor het museum,

– financiële risico’s voor de Winterswijkse belastingbetaler,

– verouderde natuurscan van naastliggende Natura 2000-gebied,

– speculatie ontheffing door Provincie van diverse bepalingen voor natuurbescherming,

– ontbreken van visie op het landschap,

– negeren van ecologische verbindingszone,

– onjuiste hantering interne saldering in stikstofproblematiek,

– onjuiste voorstelling verkeersbewegingen,

– ontbreken argumentatie waarom deze duurzame verstedelijking noodzakelijk is,

– geen overleg met betrokken omwonenden.

Ook heeft de SOBW (2024-05-02) aan de gemeente een negental vragen gesteld betreffende het plan.

Daarnaast heeft de SOBW met succes instanties als Staatsbosbeheer, Natuurmonumenten en de Milieufederatie Gelderland geïnformeerd en aangemoedigd hun visies in te brengen bij de gemeente.

Sindsdien is over het Ontwerpbestemmingsplan niets meer vernomen. Aangenomen mag worden dat de visies van SOBW en andere instanties fataal zijn geweest voor het museumplan. Ruim een half jaar later (24-07-15) heeft de SOBW aan de wethouder nog gevraagd wat de situatie is van het steengroevemuseum, maar daarop is van de wethouder geen antwoord op ontvangen.

t.a.v. Provincie

*Aan Provincie (24-07-12) verzoek tot handhaving van al een half jaar durende overtreding van de omgevingsvergunning door Sibelco

Aan Omgevingsdienst Arnhem (24-07-29) Zaaknummer ODRA24HVOO36, handhavingsverzoek overtreding omgevingsvergunning door Sibelco, machtiging SOBW

Van Anton Fwd: Aan Provincie 24-07-13 melding over vliegas aan ODRA wordt genegeerd

Van Anton 24-07-15 Fwd: FW: Verzoek tot Handhaving bij Sibelco Winterswijk: AVI en gesprongen slang.

*Het bezoek (24-09-04) van een delegatie van de Provinciale Staten aan de Willink Weust is door de SOBW aangegrepen voor een demonstratief protest tegen de uitstoot van vervuilende stoffen zoals AVI door Sibelco.

*Omdat de secretaris van TT in de gemeenteraad schermde met een bijdrage van de Provincie aan de financiering van het steengroevemuseum, heeft de SOBW in een brief (24-12-27) de verantwoordelijke gedeputeerde geïnformeerd over de diverse bezwaren tegen de locatie van het beoogde museum. Daarop antwoordde de gedeputeerd (25-01-10): ‘Bij ons is op dit moment geen ambitie bekend tot medefinanciering vanuit de provincie’.

Overige acties

*Goed overleg met diverse medewerkers van de Natuur en Milieu Federatie Gelderland. SOBW ingeschreven als lid van de Federatie (23-10-30).

Aan Natuur en Milieu Federatie Gelderland (23-11-27) over Duitse windmolens.

Aan Natuur & Milieufederatie Gelderland (24-06-21) over desinformatie over Willink Weust.

*Brieven aan Staatsbosbeheer (23-08-11) ‘Drie is teveel’; (24-08-29) bezoek statenleden aan Willink Weust.

*Overleg met Platform Natuur en Landschap Oost Achterhoek (23-09-05) over natuurbescherming en steengroevemuseum.

*Brief aan Prof. Biesmeijer, Universiteit Leiden, (23-09-26) over Steengroevemuseum.

*Oproep aan BOOS (23-11-22): steun de petitie tegen Duitse windmolens.

*Steun aan Actiegroep omwonenden en belanghebbenden Hilgelo tegen de plannen van Leisurelands (2023-2024).

*Brief aan WCL (24-08-26) met gelukwens voor jubileum ’30 jaar WCL’ en aandacht voor commercialisering van recreatieparken.

*Gedurende de gehele verslagperiode heeft de SOBW goed contact onderhouden met de gemeenteraadsfractie VW.

Een poging (24-06-20) om met de fractie Morgen in gesprek te komen is door die fractie afgewezen.

*Goede afstemming van onze ideeën met het bestuur van de Vereniging Het Museum.

media

*In Achterhoek Nieuws, door Clemens Bielen (23-06-09) artikel over oprichting SOBW.

*Interview met Anton Reuvekamp en Willem Hulscher over steengroevemuseum, 23-07-26 RegioTV.

Tot slot

De SOBW heeft regelmatig haar donateurs en sympathisanten geïnformeerd over ontwikkelingen en acties.

Bericht aan donateurs en sympathisanten (24-12-14): verder uitstel steengroevemuseum: men rekent op enkele jaren vertraging.